Kodi Matenda a Mtima Nchiyani? Kodi zizindikiro za matenda a mtima ndi chiyani?

Matenda amtima; Ndiko kusokonezeka kwa magazi kupita ku minofu ya mtima chifukwa cha kutsekeka kapena kuchepa kwambiri mmitsempha ya coronary, yomwe imayambitsa mpweya ndi chithandizo cha zakudya cha mtima.

Mtima, womwe uli mnthiti, pangono kupita kumanzere kuchokera pakati pa chifuwa, ndipo ndi wofunika kwambiri, ndi chiwalo chokhala ndi minofu. Kulemera kwa chiwalo ichi, chomwe chimapopa pafupifupi malita 8000 a magazi mmagazi mwa kutenga pafupifupi 100,000 pa tsiku, ndi magalamu 340 mwa amuna ndi pafupifupi 300-320 magalamu mwa akazi. Chifukwa cha chilema chilichonse cha mtima, matenda a valve (matenda a valvular), matenda a mtima (myocardial), matenda amtima monga matenda amtima okhudzana ndi mitsempha yamagazi yomwe imayanganira kudyetsa minofu ya mtima, kapena matenda osiyanasiyana otupa amtima. kuchitika.

Matenda a mtima ndi sitiroko ndizomwe zimayambitsa kufa padziko lonse lapansi. Bungwe la World Health Organization (WHO) likulosera kuti pofika chaka cha 2030, anthu 23.6 miliyoni adzafa chaka chilichonse chifukwa cha matenda a mtima.

Kodi Matenda a Mtima Nchiyani?

Matenda a mtima, omwe amatchedwanso myocardial infarction; Ndi chikhalidwe chomwe magazi amayenda ku minofu ya mtima amasokonekera chifukwa cha kutsekeka kapena kuchepa kwambiri mmitsempha ya coronary, yomwe imayambitsa mpweya ndi chithandizo cha zakudya cha mtima. Pali kuwonjezeka kwa chiwopsezo cha kuwonongeka kosatha kwa sekondi iliyonse kuti minofu ya mtima silandira magazi okwanira.

Kutsekeka kulikonse kwadzidzidzi kwa mitsempha yomwe ikudyetsa mtima kungapangitse minofu ya mtima kusalandira mpweya wokwanira, zomwe zimayambitsa kuwonongeka kwa minofu ya mtima. Mafuta amafuta monga cholesterol amaunjikana pamakoma a mitsempha yomwe imayendetsa magazi kupita kumtima ndikupanga zinthu zomwe zimatchedwa plaques. Ma plaques amachulukana pakapita nthawi, ndikuchepetsa mitsempha yamagazi ndikupanga mingalu. Zovala zomwe zimapangika mmingalu kapena zolembera zomwe zimachoka pakhoma zimatha kutsekereza ziwiyazo ndikuyambitsa matenda a mtima. Ngati chotengeracho sichinatsegulidwe msanga komanso moyenera, kutayika kwa minofu ya mtima kumachitika. Kutayika kumachepetsa mphamvu yopopa ya mtima ndipo kulephera kwa mtima kumachitika. Ku Turkey, anthu 200 zikwi amafa chaka chilichonse chifukwa cha matenda a mtima. Chiwerengerochi chikuposa pafupifupi ka 30 chiwerengero cha anthu amene amafa chifukwa cha ngozi zapamsewu.

Zizindikiro 12 za matenda a mtima

Chizindikiro chachikulu cha matenda a mtima ndi kupweteka pachifuwa, komwe kumadziwikanso kuti kupweteka kwa mtima. Ululu umenewu, womwe umamveka kumbuyo kwa khoma la pachifuwa, ndi ululu wopweteka, wolemetsa komanso wopanikizika womwe umamva ngati wina akukhala pachifuwa chanu. Itha kufalikira kumanja, khosi, mapewa, pamimba, pachibwano ndi kumbuyo. Nthawi zambiri zimatenga pafupifupi mphindi 10-15. Kupumula kapena kugwiritsa ntchito mankhwala okhala ndi nitrate omwe amatambasula ziwiya zammitsempha amatha kuchepetsa ululu. Zizindikiro zina za matenda a mtima zingaphatikizepo kumva kupsinjika maganizo, chizungulire, nseru, kupuma movutikira, kutopa msanga, ndi kusokonezeka kwa kayimbidwe ka mtima. Kupweteka kwa mtima, nthawi zina kumachitika mmalo opapatiza, ndi zizindikiro za matenda a mtima zimatha kusiyana munthu ndi munthu. Izi ndizowona makamaka kwa zizindikiro za matenda a mtima mwa amayi.

Zizindikiro zomwe zingachitike panthawi ya vuto la mtima zitha kufotokozedwa mwachidule motere:

Ululu Wachifuwa, Kupanikizika kapena Kusokonezeka: Anthu ambiri omwe ali ndi vuto la mtima amalongosola kumva kupweteka kapena kusamva bwino pachifuwa, koma sizili choncho ndi vuto lililonse la mtima. Kwa anthu ena, kupanikizika kwapakati kumatha kuchitika mdera la chifuwa Kumva kusasangalala nthawi zambiri kumakhala kwanthawi yayitali ndipo kumatha mphindi zochepa. Kwa anthu ena, kumverera kumeneku kungamvekenso mkati mwa maola angapo kapena tsiku lotsatira. Zizindikirozi nthawi zambiri zimakhala zodandaula zomwe zimasonyeza kuti minofu ya mtima sikulandira mpweya wokwanira, ndipo kusamala kuyenera kuchitidwa chifukwa pangakhale kufunikira kwa chithandizo chamankhwala mwamsanga.
Ululu Wotchulidwa: Kumva kulimba ndi kupweteka pachifuwa kungawonekere mmadera ena osiyanasiyana a thupi panthawi ya matenda a mtima. Mwa anthu ambiri omwe amadwala matenda a mtima, kupweteka pachifuwa kumawonekera kudzanja lamanzere. Kupatula derali, pali anthu omwe amamva ululu mmadera monga mapewa, msana, khosi kapena nsagwada. Panthawi ya matenda a mtima mwa amayi, chisamaliro chiyenera kutengedwa chifukwa ululu ukhoza kuwonetsedwanso mmunsi pamimba ndi pachifuwa. Kupweteka kumtunda kwa msana ndi chizindikiro china chomwe chimapezeka kwambiri mwa amayi kusiyana ndi amuna.
Kutuluka thukuta: Kutuluka thukuta kwambiri komwe sikuchitika panthawi yochita masewera olimbitsa thupi kapena kuchita masewera olimbitsa thupi ndi chizindikiro chomwe chingasonyeze mavuto osiyanasiyana a mtima. Kutuluka thukuta kozizira kwambiri kumatha kuchitikanso mwa anthu ena.
Kufooka: Kupanikizika kwambiri pa nthawi ya matenda a mtima kungachititse munthu kutopa komanso kufooka. Kufooka ndi kupuma movutikira ndi zizindikiro zomwe zimachitika kawirikawiri mwa amayi ndipo zikhoza kukhalapo miyezi ingapo pasadakhale nthawi yovuta isanayambe.
Kupuma pangono: Kugwira ntchito kwa mtima ndi kupuma ndizochitika zogwirizana kwambiri. Kupuma pangono, komwe kumatanthauzidwa ngati kuzindikira kwa munthuyo kupuma, ndi chizindikiro chofunika kwambiri chomwe chimachitika chifukwa cha kulephera kwa mtima kutulutsa magazi okwanira panthawi yamavuto.
Chizungulire: Chizungulire ndi chizungulire ndi zina mwa zizindikiro za matenda a mtima zomwe zimachitika mwa odwala azimayi. Izi siziyenera kulandiridwa ngati zachilendo ndipo siziyenera kunyalanyazidwa ndi munthu amene akukumana nazo.
Palpitations: Anthu amene amadandaula za kugunda kwa mtima chifukwa cha matenda a mtima amakhala ndi nkhawa kwambiri. Anthu ena akhoza kufotokoza kugunda kumeneku osati pachifuwa chokha komanso mdera la khosi.
Mavuto a Mmimba: Anthu ena amatha kukhala ndi madandaulo osiyanasiyana ammimba omwe amakhala obisika zizindikiro za vuto la mtima munthawi yamavuto. Chisamaliro chiyenera kutengedwa chifukwa mavuto a mmimba monga kusanza ndi kutentha kwa mtima angakhale ofanana ndi zizindikiro za matenda a mtima.
Kutupa kwa miyendo, mapazi ndi akakolo: Kutupa kwa phazi ndi miyendo kumayamba chifukwa cha kuchulukana kwamadzimadzi mthupi. Izi zikhoza kukhala chizindikiro chakuti kulephera kwa mtima kukukulirakulira.
Kugunda kwamtima kofulumira kapena kosakhazikika: Kumanenedwa kuti kugunda kwamtima kofulumira kapena kosalongosoka kuyenera kuchitidwa mozama, pamene kutopa, kufooka ndi kupuma pangono zikuwonjezedwa ku kugunda kwa mtima, sikungakhale mochedwa.
Chifuwa: Kutsokomola kosalekeza kungakhale chizindikiro cha matenda a mtima. Izi zimachitika chifukwa cha kutuluka kwa magazi mmapapo. Nthawi zina, chifuwa mwina limodzi ndi magazi. Zikatero, mpofunika kuti tisataye nthawi.
Kusintha kwadzidzidzi kulemera kwa thupi - kunenepa kapena kuchepa: Kuwonda mwadzidzidzi kapena kuchepa kumawonjezera chiopsezo cha matenda a mtima. Kusintha kwadzidzidzi kwazakudya kungayambitsenso kusinthasintha kwa mbiri ya cholesterol. Kwaonedwa kuti chiopsezo cha matenda a mtima chimawonjezeka mzaka zotsatira mwa anthu azaka zapakati amene amanenepa ndi 10 peresenti kapena kuposapo mkanthaŵi kochepa.

Zizindikiro za Kugunda kwa Mtima mwa Akazi

Kugonana kwa amuna kumawonedwa ngati chinthu chowopsa chotenga matenda amtima. Panthawi imodzimodziyo, amuna amatha kudwala matenda a mtima ali aangono kusiyana ndi akazi. Ngakhale zizindikiro za matenda a mtima zimasiyana munthu ndi munthu, zizindikiro za matenda a mtima mwa amuna nthawi zambiri zimakhala ndi zizindikiro zachikale. Kwa amayi, zinthu ndizosiyana pangono. Ndikofunika kuzindikira kuti zizindikiro zina zosakhala zachikale monga kufooka kwa nthawi yaitali, vuto la kugona, nkhawa ndi kupweteka kwa msana kumaganiziridwa pakati pa zizindikiro za matenda a mtima mwa amayi.

Kodi Mitundu ya Matenda a Mtima Ndi Chiyani?

Matenda a mtima, omwe amatchedwanso acute coronary syndrome (ACS), amagawidwa mmagulu atatu. STEMI, NSTEMI, ndi coronary spasm (osakhazikika angina) amapanga mitundu itatu iyi ya matenda a mtima. STEMI ndi mtundu wa matenda a mtima omwe kukwera kumachitika mdera lomwe limatchedwa gawo la ST pa kafukufuku wa ECG. Mu mtundu wa NSTEMI matenda a mtima, palibe gawo lokwera pa electrocardiography (ECG). Onse STEMI ndi NSTEMI amaonedwa kuti ndi mitundu yayikulu ya matenda a mtima omwe amatha kuwononga minofu ya mtima.

STEMI ndi mtundu wa matenda a mtima omwe amapezeka pamene chakudya cha gawo lalikulu la minofu ya mtima chimasokonekera chifukwa cha kutsekedwa kwathunthu kwa mitsempha ya mitsempha. Mu NSTEMI, mitsempha ya mitsempha imatsekedwa pangono ndipo kotero palibe kusintha komwe kungachitike mdera lomwe limatchedwa gawo la ST mu kufufuza kwa ECG.

Coronary spasm imadziwika ngati vuto la mtima lobisika. Ngakhale kuti zizindikirozo ndizofanana ndi STEMI, zimatha kusokonezeka ndi kupweteka kwa minofu, mavuto a mmimba ndi madandaulo ena osiyanasiyana. Mkhalidwewu, womwe umachitika chifukwa cha kugundana kwa ziwiya zamtima, ukafika pamlingo womwe umadula kapena umachepetsa kwambiri kutuluka kwa magazi, ukhoza kuyambitsa zizindikiro zobisika za mtima. Ngakhale ndizolimbikitsa kuti palibe kuwonongeka kosatha komwe kumachitika ku minofu ya mtima panthawiyi, ndizochitika zomwe siziyenera kunyalanyazidwa chifukwa zimabweretsa kuwonjezeka kwa chiopsezo chokhala ndi matenda a mtima mtsogolomu.

Kodi zimayambitsa matenda a mtima ndi chiyani?

Kupangidwa kwa zolembera zamafuta mziwiya zodyetsa mtima ndi chimodzi mwazomwe zimayambitsa matenda a mtima. Kupatulapo izi, kutsekeka kapena kuphulika kwa ziwiya kungayambitsenso matenda a mtima.

Chifukwa cha zinthu zosiyanasiyana, kudzikundikira kwamafuta otchedwa atherosulinosis kumatha kuchitika pakhoma lamkati la ziwiya, ndipo izi zimawonedwa ngati zomwe zimayambitsa matenda amtima: +

Kusuta ndi chifukwa chofunikira kwambiri chomwe chimawonjezera chiopsezo cha matenda a mtima. Chiwopsezo cha matenda a mtima ndi pafupifupi kuwirikiza katatu mwa amuna ndi akazi omwe amasuta.
Kukwera kwa LDL, komwe kumatchedwa cholesterol yoyipa, mmwazi, kumapangitsa kuti pakhale chiopsezo chodwala matenda a mtima. Kupewa zakudya zomwe zili ndi cholesterol yambiri monga offal, soudjouk, salami, soseji, nyama yofiira, nyama yokazinga, calamari, mussels, shrimp, mkaka wamafuta ambiri, mayonesi, kirimu, kirimu ndi batala kungachepetse chiopsezo cha matenda a mtima.
Matenda a shuga ndi matenda ofunikira omwe amawonjezera chiopsezo cha matenda a mtima. Ambiri mwa odwala matenda ashuga amafa chifukwa cha matenda a mtima. Odwala omwe ali ndi matenda a shuga, kusungunuka kwa makoma a chotengera kumawonongeka, kutsekeka kwa magazi kumatha kuwonjezeka komanso kuwonongeka kwa maselo amkati amkati mwa chotengera kumatha kukhala kosavuta. Chisamaliro chiyenera kutengedwa chifukwa pakhoza kukhala chiopsezo chowonjezereka cha matenda a mtima mu insulin kukana chifukwa cha zakudya zopanda thanzi komanso kusachita masewera olimbitsa thupi.
Kuwonjezeka kwa kuthamanga kwa magazi (kuthamanga kwa magazi) ndi vuto lina lomwe lingapangitse chiopsezo cha matenda a mtima.
Ndi zaka, kuwonongeka kwa mapangidwe a ziwiya ndi kuwonjezeka kwa kuwonongeka kungachitike. Izi zimawonjezeranso chiopsezo cha matenda a mtima.
Hormoni ya Estrogen mwa amayi ikhoza kukhala ndi zotsatira zoteteza ku chiopsezo cha matenda a mtima. Choncho, chiopsezo cha matenda a mtima chimaonedwa kuti ndi chachikulu mwa amuna ndi akazi omwe ali ndi postmenopausal.
Kunenepa kwambiri kumawonjezera chiopsezo cha matenda a mtima mwa kuyambitsa kusagwira bwino ntchito kwa mitsempha yamagazi, kukalamba msanga ndi atherosulinosis. Zinthu zina monga kuthamanga kwa magazi, kolesterolini ndi shuga zomwe zimatsagana ndi kunenepa kwambiri, zomwe zimayambitsa kusokonezeka kwa carbohydrate ndi kagayidwe ka mafuta, ndizofunikanso kuti pakhale vuto la mtima. Ngakhale kuti opaleshoni ya kunenepa kwambiri imakondedwa chifukwa cha kunenepa kwambiri, njira monga laser liposuction ingakondedwe kukhala yowonda komanso kuchepetsa minofu yamafuta.
Kukhala ndi mbiri ya matenda a mtima mu digiri yoyamba ya achibale monga amayi, abambo, mchimwene wake kumawonjezera chiopsezo cha matenda a mtima.
Chisamaliro chiyenera kutengedwa monga kukwera kwa magazi a zinthu monga C-reactive protein, homocysteine, fibrinogen ndi lipoprotein A zopangidwa mchiwindi zingagwirizanenso ndi chiopsezo cha matenda a mtima.

Kodi Matenda a Mtima Amadziwika Bwanji?

ECG (electrocardiography), yomwe imalemba zochitika zamagetsi zamtima, ndi chimodzi mwa mayesero oyambirira omwe amagwiritsidwa ntchito kuti azindikire matenda a mtima omwe angakhalepo. Pakuwunikaku, kochitidwa ndi maelekitirodi omwe amayikidwa pachifuwa ndi malekezero, zizindikiro zamagetsi zimawonekera pamapepala kapena kuyanganira mafunde osiyanasiyana.

Kupatula ECG, kusanthula kwa biochemical kosiyanasiyana kungathandizenso pakuzindikira matenda amtima. Chifukwa cha kuwonongeka kwa ma cell panthawi yamavuto, mapuloteni ena ndi michere, makamaka troponin, yomwe nthawi zambiri imakhala mu cell ya mtima, imatha kulowa mmagazi. Poona kuchuluka kwa zinthu zimenezi, anthu amapeza lingaliro lakuti munthuyo angakhale akudwala matenda a mtima.

Kupatula ECG ndi kuyezetsa magazi, kuyezetsa magazi monga pachifuwa x-ray, echocardiography (ECHO) kapena, nthawi zina, kompyuta tomography (CT) kapena maginito resonance imaging (MRI) angagwiritsidwenso ntchito pozindikira matenda a mtima.

Angiography ndi chida chofunikira chodziwira komanso kuchiza matenda a mtima. Pakuwunika uku, waya wochepa thupi amalowetsedwa mu mitsempha ya mkono kapena ntchafu ndipo mitsempha ya mtima imawunikidwa kudzera mu chosiyana chomwe chimawoneka chakuda pawindo. Ngati chotchinga chapezeka, chotengeracho chikhoza kutsegulidwa ndi ma baluni otchedwa angioplasty. Patency ya chotengera imatha kusungidwa pambuyo pa angioplasty pogwiritsa ntchito chubu cha waya chotchedwa stent kupatula buluni.

Kodi Njira Zochizira Matenda a Mtima Ndi Chiyani?

Matenda a mtima ndi owopsa ndipo zizindikiro zikachitika, mpofunika kugwiritsa ntchito chipatala chokwanira. Imfa zambiri zokhudzana ndi matenda a mtima zimachitika mmaola angapo oyamba kuukirako kuyambika. Chifukwa chake, ndikofunikira kuti wodwalayo apezeke mwachangu komanso kuti achitepo kanthu moyenera. Ngati mukudwala matenda a mtima, imbani manambala angozi nthawi yomweyo ndikuwuzani za vuto lanu. Kuphatikiza apo, kuyezetsa pafupipafupi kumathandizira kwambiri pakuchiza matenda a mtima. Ngati mukufuna kudziwa zambiri za momwe mungayendetsere, mutha kulumikizana ndi zipatala.

Wodwala amene amabwera ku chipinda chodzidzimutsa chifukwa cha matenda a mtima amatumizidwa kwa katswiri wa zamtima pambuyo pa chithandizo chofunikira chadzidzidzi ndi zochepetsera magazi. Ngati dokotala akuwona kuti ndi koyenera, akhoza kuchita angiography kuti ayangane mitsempha ya wodwalayo. Malingana ndi zotsatira za angiogram, kaya mankhwala kapena opaleshoni idzachitidwa kawirikawiri amatsimikiziridwa ndi bungwe lomwe limaphatikizapo katswiri wa zamtima ndi opaleshoni ya mtima. Opaleshoni ya Angioplasty, stent ndi bypass ndi zina mwazofunikira zothandizira matenda a mtima. Pochita opaleshoni ya bypass, dokotala wa opaleshoni ya mtima amagwiritsa ntchito mitsempha yotengedwa ku mbali ina ya thupi kukonza mitsempha yomwe yawonongeka mu mtima.

Zomwe zimayambitsa matenda a mtima, zomwe ndi chimodzi mwazomwe zimayambitsa imfa padziko lonse lapansi, zimawunikidwa mmagulu a 2: osinthika komanso osasinthika. Kusintha kwa moyo komwe kungathandize ku thanzi la mtima wanu kungafotokozedwe mwachidule monga kusiya kusuta fodya, kudya zakudya zolimbitsa thupi komanso zathanzi, kuchita masewera olimbitsa thupi, kusamala kuti shuga mmagazi asamayende bwino mukakhala ndi matenda a shuga, kuchepetsa kuthamanga kwa magazi komanso kukulitsa luso. kulamulira kupsyinjika kwa moyo.

Njira imodzi yofunika kwambiri yochepetsera chiopsezo cha matenda a mtima ndiyo kusiya kusuta fodya. Kusuta ndi chimodzi mwa zifukwa zomwe zimayambitsa matenda a mtima, matenda a mtima ndi sitiroko. Mkupita kwa atherosclerosis, kusuta kungakhale ndi zotsatira zolimbikitsa pa kudzikundikira mafuta zinthu mu mtima khoma. Kupatulapo mtima, ntchito zabwino za ziwalo zina zimakhudzidwanso ndi kusuta fodya. Kusuta fodya kungachepetsenso kuchuluka kwa HDL, komwe kumadziwika kuti cholesterol yabwino, ndikuwonjezera kuthamanga kwa magazi. Chifukwa cha zinthu zoipazi, katundu wowonjezera amaikidwa pa mitsempha pambuyo pa kusuta fodya ndipo munthuyo akhoza kudwala matenda osiyanasiyana. Ndizotsimikizirika kuti kusiya kusuta fodya kumachepetsa chiopsezo cha matenda a mtima, ndipo zotsatira za kusiya zimayamba kuonekera mwachindunji. Ndi kuchepa kwa kuthamanga kwa magazi, kufalikira kwa magazi kumayenda bwino ndipo chithandizo cha okosijeni chomwe chimaperekedwa mthupi chimawonjezeka. Kusintha kumeneku kumaperekanso kusintha kwa mphamvu za munthu ndipo zimakhala zosavuta kuchita masewera olimbitsa thupi.

Kuchita masewera olimbitsa thupi ndi kusunga thupi labwino ndi zina mwa zinthu zofunika kwambiri poletsa kuthamanga kwa magazi ndi kupewa matenda osiyanasiyana a mtima. Kuchita masewera olimbitsa thupi kwa mphindi 30 patsiku komanso masiku osachepera asanu pa sabata ndikokwanira kuti mukhalebe olimba. Sikofunikira kuti ntchitoyo ikhale yolimba kwambiri. Ndi masewera olimbitsa thupi, zimakhala zosavuta kufikira kulemera komwe kumaonedwa kuti ndi wathanzi. Zochita zolimbitsa thupi zomwe zimathandizidwa ndi zakudya zopatsa thanzi komanso zopatsa thanzi zimathandizira kupewa zovuta zomwe zingachitike chifukwa cha kunenepa kwambiri pothandizira kuti thupi lizigwira ntchito bwino, makamaka pakuwongolera kuthamanga kwa magazi.

Ndikofunikira kwambiri kuti anthu omwe adakumanapo ndi vuto la mtima mmbuyomu kapena omwe adapezeka kuti ali ndi matenda ofananawo kuti azitsatira mosamalitsa mankhwala omwe madokotala amawalembera. Ngati mukumva zizindikiro za matenda a mtima, muyenera kulankhulana mwamsanga ndi chithandizo chadzidzidzi ndikupeza chithandizo chofunikira.

Tikukufunirani masiku athanzi.